www.olke.org
ΣΤ. Προτάσεις της ΟΛΚΕ
Η παραπάνω ανάλυση καταδεικνύει τόσο τις ανάγκες των ομοερωτικών ζευγαριών για νομική κατοχύρωση και προστασία των σχέσεών τους και των οικογενειών τους, όσο και τις πολιτικά και νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει το ελληνικό κράτος απέναντι σε όλους τους πολίτες για ισονομία, ισότιμη μεταχείριση και προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής τους ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του κράτους, ώστε να προστατευθούν αποτελεσματικότερα τα οικογενειακά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των ομοερωτικών ζευγαριών η ΟΛΚΕ προτείνει τα ακόλουθα μέτρα που συνάδουν με έναν ορισμό της οικογένειας που βασίζεται στους συναισθηματικούς και κοινωνικούς δεσμούς μεταξύ των προσώπων που την αποτελούν.
1. Νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου και για τα ομοερωτικά ζευγάρια.
Αυτό μπορεί να γίνει με προεδρικό διάταγμα από το υπουργείο εσωτερικών το οποίο θα ερμηνεύει ότι στο νόμο 1250/1982 για τον πολιτικό γάμο οι αναφορές σε πρόσωπα, συζύγους και μελλονύμφους αφορούν και άτομα του ίδιου φύλου. Η απουσία αναφοράς σε φύλα διευκολύνει την θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου για ομοερωτικά ζευγάρια με ερμηνευτικό προεδρικό διάταγμα, καθώς το αντίθετο θα απαιτούσε αλλαγή με σχέδιο ή πρόταση νόμου και υπερψήφιση από το Κοινοβούλιο. Με τη διεκδίκηση πολιτικού γάμου διευκολύνουμε και τη θέση της Πολιτείας απέναντι στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, καθότι η τελευταία έχει καταδικάσει τον πολιτικό γάμο συνολικά με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο και έχει δηλώσει ότι δεν την αφορά αυτό το είδος γάμου.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλο και περισσότερες χώρες κινούνται προς την κατεύθυνση της νομιμοποίησης του πολιτικού γάμου, παρόλο που είχαν θεσμοθετήσει πρώτα σύμφωνο συμβίωσης, διότι αυτό αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ένα ξεπερασμένο νομοθετικό apartheid που εμφανίστηκε ως πείραμα τη δεκαετία του 90 και απέτυχε. Η Ελλάδα πρέπει να μάθει από την εμπειρία των άλλων ευρωπαϊκών κρατών και να μην κάνει το ίδιο λάθος. Εφόσον το ελληνικό κράτος επιμείνει στην θεσμοθέτηση συμφώνου συμβίωσης αυτό πρέπει να γίνει παράλληλα με την νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου.
Η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου θα δείξει ότι η Πολιτεία αναγνωρίζει τα ομοερωτικά ζευγάρια ως ισότιμα, κάτι που θα συμβάλλει σημαντικά στην βελτίωση της εικόνας των λεσβιών, των γκέι, των αμφισεξουαλικών και των τρανσέξουαλ και θα ανοίξει το δρόμο για την πραγματική καταπολέμηση των διακρίσεων.
Από τη μία οι ετεροφυλόφιλοι πολίτες έχουν πρόσβαση από το κράτος σε θρησκευτικό και πολιτικό γάμο και στο σύμφωνο συμβίωσης, ενώ από την άλλη τα ομοερωτικά ζευγάρια δεν έχουν κανένα τρόπο να κατοχυρώσουν τη σχέση τους, παρόλο που έχουν τα ίδια προβλήματα. Πολλές φορές μάλιστα μπορεί να έχουν και επιπρόσθετες δυσκολίες, γιατί αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού τις οποίες δεν αντιμετωπίζουν οι ετεροφυλόφιλοι. Το σύμφωνο συμβίωσης από μόνο του, δεν ανταποκρίνεται στην υποχρέωση της πολιτείας για ισονομία και ισότιμη μεταχείριση και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για τον αποκλεισμό των ομοερωτικών ζευγαριών από τον πολιτικό γάμο. Μόνο παράλληλη νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου δεν θα επιφέρει νομιμοποίηση και κατοχύρωση διακρίσεων. Τα ομοερωτικά ζευγάρια πρέπει να έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν με ποιον από τους δύο τρόπους θα κατοχυρώσουν την σχέση τους και δεν θα έπρεπε να υπάρχουν τεχνητοί αποκλεισμοί
2. Θεσμοθέτηση του Συμφώνου Συμβίωσης εντός του 2010.
Το σύμφωνο συμβίωσης του ΠΑΣΟΚ πρέπει να ψηφιστεί άμεσα εντός του 2010 καθώς οι ανάγκες των ομοερωτικών ζευγαριών είναι πιεστικές και δεν επιδέχονται άλλων αναβολών. Ήδη σε σχέση με άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Ελλάδα έχει καθυστερήσει υπερβολικά με αποτέλεσμα τα προβλήματα να έχουν σωρευθεί και διογκωθεί. Με το σύμφωνο συμβίωσης πρέπει να θεσμοθετηθούν όλα ανεξαιρέτως τα δικαιώματα, τα προνόμια, οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες του γάμου. Πρέπει να περιλαμβάνεται εκτός από όσα αναφέρονται και το δικαίωμα στην τεκνοθεσία και την ιατρική υποβοήθηση στην αναπαραγωγή. Επίσης, πρέπει να τροποποιηθεί το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα για την ικανοποίηση ηθικής βλάβης στην οικογένεια του θύματος, ώστε να περιλαμβάνονται και οι σύντροφοι από σύμφωνο συμβίωσης (το άρθρο 4 παράγραφος 5 της πρότασης του ΠΑΣΟΚ μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα ερμηνείας). Η μόνη διαφορά που χρειάζεται αφορά την λύση του που πρέπει να είναι πιο εύκολη και σύντομη σε σχέση με το γάμο. Πρέπει επίσης να υπάρξει τρόπος για να καταγραφεί κατά πόσο το σύμφωνο συμβίωσης ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ομοερωτικών ζευγαριών και ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν σχετικά.
3. Αναγνώριση πολιτικών γάμων ομοερωτικών ζευγαριών που έχουν συναφθεί νόμιμα στο εξωτερικό.
Πολλά κράτη ήδη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του πολιτικού γάμου στα ομοερωτικά ζευγάρια και είναι σίγουρο ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί. Είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να μην δυσκολεύει και να μην αποκλείει αυτά τα ζευγάρια από το να εγκαθίστανται και να διαμένουν στην Ελλάδα ισότιμα με τα παντρεμένα ζευγάρια. Η Ελλάδα πρέπει να σέβεται τους γάμους που έχουν συναφθεί στο εξωτερικό μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
4. Δικαιώματα ελεύθερης μετακίνησης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το σύμφωνο συμβίωσης του ΠΑΣΟΚ πρέπει να θεωρείται ισότιμο του πολιτικού γάμου, όσο αφορά την δικαιοδοσία και τους σκοπούς του προεδρικού διατάγματος 106/2007 που εναρμόνισε το ελληνικό δίκαιο με την οδηγία 38/2004, ώστε οι πολίτες που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης στην Ελλάδα (κυρίως Ελληνίδες και Έλληνες) να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα, αν μετακινηθούν και εγκατασταθούν σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό το μέτρο είναι απαραίτητο, επειδή σύμφωνα με την προαναφερθείσα οδηγία, δικαίωμα μετακίνησης και εγκατάστασης κατοχυρώνεται σε πολίτες που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης μόνο αν αυτό αναγνωρίζεται ως ισότιμο του γάμου. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να γίνεται ρητή αναφορά στο σχέδιο νόμου που έχει δεσμευτεί να φέρει το ΠΑΣΟΚ για το σύμφωνο συμβίωσης ότι όσον αφορά τη δικαιοδοσία, τις έννομες συνέπειες και τους στόχους της οδηγίας 38/2004 τα ζευγάρια που συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης να θεωρούνται ισότιμα με τα παντρεμένα. Γενικά, πρέπει να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να αναγνωρίζονται τα ομοερωτικά ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης σε άλλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Ομοερωτικά ζευγάρια χωρίς νομικά κατοχυρωμένη συμβίωση ή γάμο (de facto) στην Ελλάδα.
Να αναγνωρίζονται ισότιμα με τα παντρεμένα ζευγάρια τα de facto ζευγάρια που δεν έχουν προβεί σε επίσημη κατοχύρωση της σχέσης τους, εφόσον έχει παρέλθει ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο έχει αποδεδειγμένα δημιουργηθεί κοινότητα βίου. Οι όροι με βάση τους οποίους θα αναγνωρίζονται αυτές οι σχέσεις πρέπει να είναι οι εντελώς απαραίτητοι και όχι αναίτια αυστηροί.
6. Ομοερωτικά ζευγάρια χωρίς νομικά κατοχυρωμένη συμβίωση ή γάμο (de facto) από το εξωτερικό.
Η εθνική νομοθεσία για τη μετανάστευση πρέπει να παρέχει έναν συγκεκριμένο μηχανισμό που θα επιτρέπει σε αυτά τα ζευγάρια να αναγνωρίζονται. Κάθε άρνηση πρέπει να αιτιολογείται και να κρίνεται με διαφανή και μη διακριτικά κριτήρια. Πρέπει να είναι σαφές ποια στοιχεία γίνονται δεκτά, ώστε ένα ομοερωτικό ζευγάρι χωρίς κατοχυρωμένη συμβίωση ή γάμο να αναγνωρίζεται και να έχει δικαιώματα στην ελληνική επικράτεια.
7. Τεκνοθεσίες από άτομα ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
Όλα τα άτομα πρέπει να έχουν δικαίωμα να τεκνοθετήσουν χωρίς να υφίστανται διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση ως προς αυτό, αλλά είναι απαραίτητο να αναφέρεται ρητά ότι απαγορεύονται οι διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού των μεμονωμένων ατόμων που επιθυμούν να τεκνοθετήσουν.
8. Ισότιμη πρόσβαση στις από κοινού τεκνοθεσίες για όλα τα ζευγάρια.
Όλα τα ζευγάρια ομοερωτικά ή όχι πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση στις τεκνοθεσίες, είτε έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, είτε είναι παντρεμένα. Μόνο έτσι εξυπηρετείται καλύτερα το συμφέρον του παιδιού να μεγαλώσει από εκείνους τους ανθρώπους που είναι καταλληλότεροι για αυτό. Ο περιορισμός του δικαιώματος στην από κοινού τεκνοθεσία μόνο σε παντρεμένα ζευγάρια πρέπει να εξαλειφθεί από το άρθρο 1545 του Αστικού Κώδικα.
9. Τεκνοθεσία από συντρόφους που δεν είναι βιολογικοί γονείς.
Όπως έχει αναφερθεί υπάρχουν ομοερωτικά ζευγάρια που μεγαλώνουν παιδιά τα οποία είναι βιολογικά τέκνα τους ενός ή της μίας από τους/τις δύο. Πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα ο/η μη βιολογικός γονέας να αναγνωρίζεται νομικά ως γονιός αυτών των παιδιών, ανεξάρτητα αν έχει προηγηθεί αναγνώριση της σχέσης με τον βιολογικό γονέα ή αν πρόκειται για πρόσωπο του ίδιου φύλου.
10. Ιατρική υποβοήθηση στην αναπαραγωγή.
Η πρόσβαση στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, είτε πρόκειται για άτομα, είτε για ζευγάρια. Όλοι και όλες ανεξαιρέτως, ανεξάρτητα από την οικογενειακή τους κατάσταση πρέπει να έχουν πρόσβαση στις νόμιμες ιατρικές μεθόδους υποβοήθησης αναπαραγωγής, όπως η παρένθετη μητρότητα και η εξωσωματική γονιμοποίηση. Κάθε αναπαραγωγική τεχνολογία και θεραπεία γονιμότητας πρέπει να είναι προσβάσιμη από όλες και όλους, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Οι δωρητές σπέρματος, όταν υπάρχει συμβολή τους δεν μπορεί να έχουν κανένα δικαίωμα ή υποχρέωση επί των εμβρύων ή των τέκνων που φέρουν το γενετικό τους υλικό.
11. Προστασία των παιδιών από διακρίσεις
Πρέπει να υπάρξουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις στην κοινωνία και στην νομοθεσία, ώστε τα παιδιά να μην υφίστανται διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού των γονιών τους. Το ίδιο πρέπει να γίνει ανεξάρτητα από το αν οι γονείς τους είναι παντρεμένοι, ή αν υπάρχουν βιολογικοί δεσμοί μεταξύ των γονιών και των παιδιών. Τα παιδιά πρέπει να απολαμβάνουν μια νομικά αναγνωρισμένη και προστατευμένη σχέση με τους γονείς τους.
12. Ελεύθερη μετακίνηση για τα παιδιά και τους κατιόντες συγγενείς των ομοερωτικών ζευγαριών
Η εθνική νομοθεσία για τη μετανάστευση πρέπει να παρέχει ένα μηχανισμό που θα διασφαλίζει την μετακίνηση και την εγκατάσταση των παιδιών των ομοερωτικών ζευγαριών και θα διευκολύνει τα τέκνα και τους κατιόντες συγγενείς τους να αναγνωρίζονται οι οικογενειακές τους σχέσεις. Η αναγνώριση των οικογενειακών σχέσεων των ομοερωτικών ζευγαριών με τα τέκνα τους, πρέπει να βασίζεται πρωτίστως στις συναισθηματικές και κοινωνικές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ τους και λιγότερο στις βιολογικές σχέσεις. Οι μη βιολογικοί γονείς πρέπει να αναγνωρίζονται ισότιμα με τους βιολογικούς γονείς σε ένα ζευγάρι. Η αναγνώριση των σχέσεων αυτών πρέπει να γίνεται με σαφή, απαραίτητα, διαφανή και μη διακριτικά κριτήρια και πρέπει πάντα να λαμβάνει υπόψιν το συμφέρον του παιδιού.
13. 12ο πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Το 12ο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ αφορά την δέσμευση των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης να μην κάνουν διακρίσεις με βάση διάφορα κριτήρια, στα οποία περιλαμβάνεται και ο σεξουαλικός προσανατολισμός, όπως έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ερμηνεύοντας τον όρο «άλλη κατάσταση». Η Ελλάδα έχει υπογράψει, αλλά δεν έχει επικυρώσει το πρωτόκολλο αυτό, καθώς δεν έχει τεθεί στο Κοινοβούλιο. Οφείλει να επικυρωθεί.
14. Όλες οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με βάση τις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Ελλάδας και με λογική ισότητας και ισονομίας για όλους τους πολίτες.
Παραπάνω έχουν αναλυθεί οι διεθνείς διατάξεις που πρέπει να τηρεί και να σέβεται η Ελλάδα. Είναι απαραίτητο όλες οι πολιτικές του κράτους να είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο και τις αρχές της Yogyakarta και να θεωρείται από την Ελλάδα δεσμευτικό αυτό το κείμενο. Σαφώς, πρέπει να μην αγνοούνται και οι υποχρεώσεις με βάση το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Συνθήκη της Λισαβόνας, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα δικαιώματα του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα, την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού
ΣΤ. Προτάσεις της ΟΛΚΕ
Η παραπάνω ανάλυση καταδεικνύει τόσο τις ανάγκες των ομοερωτικών ζευγαριών για νομική κατοχύρωση και προστασία των σχέσεών τους και των οικογενειών τους, όσο και τις πολιτικά και νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις που έχει αναλάβει το ελληνικό κράτος απέναντι σε όλους τους πολίτες για ισονομία, ισότιμη μεταχείριση και προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής τους ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του κράτους, ώστε να προστατευθούν αποτελεσματικότερα τα οικογενειακά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των ομοερωτικών ζευγαριών η ΟΛΚΕ προτείνει τα ακόλουθα μέτρα που συνάδουν με έναν ορισμό της οικογένειας που βασίζεται στους συναισθηματικούς και κοινωνικούς δεσμούς μεταξύ των προσώπων που την αποτελούν.
1. Νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου και για τα ομοερωτικά ζευγάρια.
Αυτό μπορεί να γίνει με προεδρικό διάταγμα από το υπουργείο εσωτερικών το οποίο θα ερμηνεύει ότι στο νόμο 1250/1982 για τον πολιτικό γάμο οι αναφορές σε πρόσωπα, συζύγους και μελλονύμφους αφορούν και άτομα του ίδιου φύλου. Η απουσία αναφοράς σε φύλα διευκολύνει την θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου για ομοερωτικά ζευγάρια με ερμηνευτικό προεδρικό διάταγμα, καθώς το αντίθετο θα απαιτούσε αλλαγή με σχέδιο ή πρόταση νόμου και υπερψήφιση από το Κοινοβούλιο. Με τη διεκδίκηση πολιτικού γάμου διευκολύνουμε και τη θέση της Πολιτείας απέναντι στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, καθότι η τελευταία έχει καταδικάσει τον πολιτικό γάμο συνολικά με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο και έχει δηλώσει ότι δεν την αφορά αυτό το είδος γάμου.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλο και περισσότερες χώρες κινούνται προς την κατεύθυνση της νομιμοποίησης του πολιτικού γάμου, παρόλο που είχαν θεσμοθετήσει πρώτα σύμφωνο συμβίωσης, διότι αυτό αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ένα ξεπερασμένο νομοθετικό apartheid που εμφανίστηκε ως πείραμα τη δεκαετία του 90 και απέτυχε. Η Ελλάδα πρέπει να μάθει από την εμπειρία των άλλων ευρωπαϊκών κρατών και να μην κάνει το ίδιο λάθος. Εφόσον το ελληνικό κράτος επιμείνει στην θεσμοθέτηση συμφώνου συμβίωσης αυτό πρέπει να γίνει παράλληλα με την νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου.
Η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου θα δείξει ότι η Πολιτεία αναγνωρίζει τα ομοερωτικά ζευγάρια ως ισότιμα, κάτι που θα συμβάλλει σημαντικά στην βελτίωση της εικόνας των λεσβιών, των γκέι, των αμφισεξουαλικών και των τρανσέξουαλ και θα ανοίξει το δρόμο για την πραγματική καταπολέμηση των διακρίσεων.
Από τη μία οι ετεροφυλόφιλοι πολίτες έχουν πρόσβαση από το κράτος σε θρησκευτικό και πολιτικό γάμο και στο σύμφωνο συμβίωσης, ενώ από την άλλη τα ομοερωτικά ζευγάρια δεν έχουν κανένα τρόπο να κατοχυρώσουν τη σχέση τους, παρόλο που έχουν τα ίδια προβλήματα. Πολλές φορές μάλιστα μπορεί να έχουν και επιπρόσθετες δυσκολίες, γιατί αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού τις οποίες δεν αντιμετωπίζουν οι ετεροφυλόφιλοι. Το σύμφωνο συμβίωσης από μόνο του, δεν ανταποκρίνεται στην υποχρέωση της πολιτείας για ισονομία και ισότιμη μεταχείριση και δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για τον αποκλεισμό των ομοερωτικών ζευγαριών από τον πολιτικό γάμο. Μόνο παράλληλη νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου δεν θα επιφέρει νομιμοποίηση και κατοχύρωση διακρίσεων. Τα ομοερωτικά ζευγάρια πρέπει να έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν με ποιον από τους δύο τρόπους θα κατοχυρώσουν την σχέση τους και δεν θα έπρεπε να υπάρχουν τεχνητοί αποκλεισμοί
2. Θεσμοθέτηση του Συμφώνου Συμβίωσης εντός του 2010.
Το σύμφωνο συμβίωσης του ΠΑΣΟΚ πρέπει να ψηφιστεί άμεσα εντός του 2010 καθώς οι ανάγκες των ομοερωτικών ζευγαριών είναι πιεστικές και δεν επιδέχονται άλλων αναβολών. Ήδη σε σχέση με άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Ελλάδα έχει καθυστερήσει υπερβολικά με αποτέλεσμα τα προβλήματα να έχουν σωρευθεί και διογκωθεί. Με το σύμφωνο συμβίωσης πρέπει να θεσμοθετηθούν όλα ανεξαιρέτως τα δικαιώματα, τα προνόμια, οι υποχρεώσεις και οι ευθύνες του γάμου. Πρέπει να περιλαμβάνεται εκτός από όσα αναφέρονται και το δικαίωμα στην τεκνοθεσία και την ιατρική υποβοήθηση στην αναπαραγωγή. Επίσης, πρέπει να τροποποιηθεί το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα για την ικανοποίηση ηθικής βλάβης στην οικογένεια του θύματος, ώστε να περιλαμβάνονται και οι σύντροφοι από σύμφωνο συμβίωσης (το άρθρο 4 παράγραφος 5 της πρότασης του ΠΑΣΟΚ μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα ερμηνείας). Η μόνη διαφορά που χρειάζεται αφορά την λύση του που πρέπει να είναι πιο εύκολη και σύντομη σε σχέση με το γάμο. Πρέπει επίσης να υπάρξει τρόπος για να καταγραφεί κατά πόσο το σύμφωνο συμβίωσης ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ομοερωτικών ζευγαριών και ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν σχετικά.
3. Αναγνώριση πολιτικών γάμων ομοερωτικών ζευγαριών που έχουν συναφθεί νόμιμα στο εξωτερικό.
Πολλά κράτη ήδη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του πολιτικού γάμου στα ομοερωτικά ζευγάρια και είναι σίγουρο ότι ο αριθμός τους θα αυξηθεί. Είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να μην δυσκολεύει και να μην αποκλείει αυτά τα ζευγάρια από το να εγκαθίστανται και να διαμένουν στην Ελλάδα ισότιμα με τα παντρεμένα ζευγάρια. Η Ελλάδα πρέπει να σέβεται τους γάμους που έχουν συναφθεί στο εξωτερικό μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
4. Δικαιώματα ελεύθερης μετακίνησης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το σύμφωνο συμβίωσης του ΠΑΣΟΚ πρέπει να θεωρείται ισότιμο του πολιτικού γάμου, όσο αφορά την δικαιοδοσία και τους σκοπούς του προεδρικού διατάγματος 106/2007 που εναρμόνισε το ελληνικό δίκαιο με την οδηγία 38/2004, ώστε οι πολίτες που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης στην Ελλάδα (κυρίως Ελληνίδες και Έλληνες) να μην αντιμετωπίσουν προβλήματα, αν μετακινηθούν και εγκατασταθούν σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό το μέτρο είναι απαραίτητο, επειδή σύμφωνα με την προαναφερθείσα οδηγία, δικαίωμα μετακίνησης και εγκατάστασης κατοχυρώνεται σε πολίτες που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης μόνο αν αυτό αναγνωρίζεται ως ισότιμο του γάμου. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να γίνεται ρητή αναφορά στο σχέδιο νόμου που έχει δεσμευτεί να φέρει το ΠΑΣΟΚ για το σύμφωνο συμβίωσης ότι όσον αφορά τη δικαιοδοσία, τις έννομες συνέπειες και τους στόχους της οδηγίας 38/2004 τα ζευγάρια που συνάπτουν σύμφωνο συμβίωσης να θεωρούνται ισότιμα με τα παντρεμένα. Γενικά, πρέπει να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να αναγνωρίζονται τα ομοερωτικά ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης σε άλλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Ομοερωτικά ζευγάρια χωρίς νομικά κατοχυρωμένη συμβίωση ή γάμο (de facto) στην Ελλάδα.
Να αναγνωρίζονται ισότιμα με τα παντρεμένα ζευγάρια τα de facto ζευγάρια που δεν έχουν προβεί σε επίσημη κατοχύρωση της σχέσης τους, εφόσον έχει παρέλθει ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο έχει αποδεδειγμένα δημιουργηθεί κοινότητα βίου. Οι όροι με βάση τους οποίους θα αναγνωρίζονται αυτές οι σχέσεις πρέπει να είναι οι εντελώς απαραίτητοι και όχι αναίτια αυστηροί.
6. Ομοερωτικά ζευγάρια χωρίς νομικά κατοχυρωμένη συμβίωση ή γάμο (de facto) από το εξωτερικό.
Η εθνική νομοθεσία για τη μετανάστευση πρέπει να παρέχει έναν συγκεκριμένο μηχανισμό που θα επιτρέπει σε αυτά τα ζευγάρια να αναγνωρίζονται. Κάθε άρνηση πρέπει να αιτιολογείται και να κρίνεται με διαφανή και μη διακριτικά κριτήρια. Πρέπει να είναι σαφές ποια στοιχεία γίνονται δεκτά, ώστε ένα ομοερωτικό ζευγάρι χωρίς κατοχυρωμένη συμβίωση ή γάμο να αναγνωρίζεται και να έχει δικαιώματα στην ελληνική επικράτεια.
7. Τεκνοθεσίες από άτομα ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
Όλα τα άτομα πρέπει να έχουν δικαίωμα να τεκνοθετήσουν χωρίς να υφίστανται διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση ως προς αυτό, αλλά είναι απαραίτητο να αναφέρεται ρητά ότι απαγορεύονται οι διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού των μεμονωμένων ατόμων που επιθυμούν να τεκνοθετήσουν.
8. Ισότιμη πρόσβαση στις από κοινού τεκνοθεσίες για όλα τα ζευγάρια.
Όλα τα ζευγάρια ομοερωτικά ή όχι πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση στις τεκνοθεσίες, είτε έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, είτε είναι παντρεμένα. Μόνο έτσι εξυπηρετείται καλύτερα το συμφέρον του παιδιού να μεγαλώσει από εκείνους τους ανθρώπους που είναι καταλληλότεροι για αυτό. Ο περιορισμός του δικαιώματος στην από κοινού τεκνοθεσία μόνο σε παντρεμένα ζευγάρια πρέπει να εξαλειφθεί από το άρθρο 1545 του Αστικού Κώδικα.
9. Τεκνοθεσία από συντρόφους που δεν είναι βιολογικοί γονείς.
Όπως έχει αναφερθεί υπάρχουν ομοερωτικά ζευγάρια που μεγαλώνουν παιδιά τα οποία είναι βιολογικά τέκνα τους ενός ή της μίας από τους/τις δύο. Πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα ο/η μη βιολογικός γονέας να αναγνωρίζεται νομικά ως γονιός αυτών των παιδιών, ανεξάρτητα αν έχει προηγηθεί αναγνώριση της σχέσης με τον βιολογικό γονέα ή αν πρόκειται για πρόσωπο του ίδιου φύλου.
10. Ιατρική υποβοήθηση στην αναπαραγωγή.
Η πρόσβαση στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, είτε πρόκειται για άτομα, είτε για ζευγάρια. Όλοι και όλες ανεξαιρέτως, ανεξάρτητα από την οικογενειακή τους κατάσταση πρέπει να έχουν πρόσβαση στις νόμιμες ιατρικές μεθόδους υποβοήθησης αναπαραγωγής, όπως η παρένθετη μητρότητα και η εξωσωματική γονιμοποίηση. Κάθε αναπαραγωγική τεχνολογία και θεραπεία γονιμότητας πρέπει να είναι προσβάσιμη από όλες και όλους, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού. Οι δωρητές σπέρματος, όταν υπάρχει συμβολή τους δεν μπορεί να έχουν κανένα δικαίωμα ή υποχρέωση επί των εμβρύων ή των τέκνων που φέρουν το γενετικό τους υλικό.
11. Προστασία των παιδιών από διακρίσεις
Πρέπει να υπάρξουν οι κατάλληλες παρεμβάσεις στην κοινωνία και στην νομοθεσία, ώστε τα παιδιά να μην υφίστανται διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού των γονιών τους. Το ίδιο πρέπει να γίνει ανεξάρτητα από το αν οι γονείς τους είναι παντρεμένοι, ή αν υπάρχουν βιολογικοί δεσμοί μεταξύ των γονιών και των παιδιών. Τα παιδιά πρέπει να απολαμβάνουν μια νομικά αναγνωρισμένη και προστατευμένη σχέση με τους γονείς τους.
12. Ελεύθερη μετακίνηση για τα παιδιά και τους κατιόντες συγγενείς των ομοερωτικών ζευγαριών
Η εθνική νομοθεσία για τη μετανάστευση πρέπει να παρέχει ένα μηχανισμό που θα διασφαλίζει την μετακίνηση και την εγκατάσταση των παιδιών των ομοερωτικών ζευγαριών και θα διευκολύνει τα τέκνα και τους κατιόντες συγγενείς τους να αναγνωρίζονται οι οικογενειακές τους σχέσεις. Η αναγνώριση των οικογενειακών σχέσεων των ομοερωτικών ζευγαριών με τα τέκνα τους, πρέπει να βασίζεται πρωτίστως στις συναισθηματικές και κοινωνικές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ τους και λιγότερο στις βιολογικές σχέσεις. Οι μη βιολογικοί γονείς πρέπει να αναγνωρίζονται ισότιμα με τους βιολογικούς γονείς σε ένα ζευγάρι. Η αναγνώριση των σχέσεων αυτών πρέπει να γίνεται με σαφή, απαραίτητα, διαφανή και μη διακριτικά κριτήρια και πρέπει πάντα να λαμβάνει υπόψιν το συμφέρον του παιδιού.
13. 12ο πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Το 12ο πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ αφορά την δέσμευση των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης να μην κάνουν διακρίσεις με βάση διάφορα κριτήρια, στα οποία περιλαμβάνεται και ο σεξουαλικός προσανατολισμός, όπως έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ερμηνεύοντας τον όρο «άλλη κατάσταση». Η Ελλάδα έχει υπογράψει, αλλά δεν έχει επικυρώσει το πρωτόκολλο αυτό, καθώς δεν έχει τεθεί στο Κοινοβούλιο. Οφείλει να επικυρωθεί.
14. Όλες οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται με βάση τις διεθνείς και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της Ελλάδας και με λογική ισότητας και ισονομίας για όλους τους πολίτες.
Παραπάνω έχουν αναλυθεί οι διεθνείς διατάξεις που πρέπει να τηρεί και να σέβεται η Ελλάδα. Είναι απαραίτητο όλες οι πολιτικές του κράτους να είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο και τις αρχές της Yogyakarta και να θεωρείται από την Ελλάδα δεσμευτικό αυτό το κείμενο. Σαφώς, πρέπει να μην αγνοούνται και οι υποχρεώσεις με βάση το Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Συνθήκη της Λισαβόνας, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα δικαιώματα του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα, την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού
