απο Βικιπαίδεια-wikipedia
Με το διεθνή όρο pride (ελληνικά: Φεστιβάλ Υπερηφάνειας) είναι γνωστή μία σειρά εκδηλώσεων που μπορεί να περιλαμβάνουν από απλές συγκεντρώσεις μέχρι παρελάσεις, άρματα και πάρτυ. Αφορούν τα ΛΟΑΤ άτομα τα οποία διαδηλώνουν δημόσια την περηφάνεια που κάθε άτομο πρέπει να αισθάνεται για τη σεξουαλική του ταυτότητα, ενώ γιορτάζεται ανοιχτά η διαφορετικότητα και η κουλτούρα τους. Παράλληλα αποτελούν και μια μορφή διεκδικήσεων από την συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα, με κύριο στόχο την εξουδετέρωση των αρνητικών στερεοτύπων στην οποια ειναι εγκλωβισμένη η σκέψη και πρακτική πολλών ανθρώπων.
Ιστορικό
Τα γεγονότα του μπαρ Stonewall
Η αφετηρία του pride είναι μία επέτειος μνήμης απέναντι σ' ένα περιστατικό που συνέβη στη Νέα Υόρκη στις 28 Ιουνίου 1969. Τότε, στο gay bar Stonewall Inn, υπήρξε εισβολή από βαριά οπλισμένους άνδρες των ειδικών δυνάμεων, με πρόφαση την παράνομη πώληση οινοπνεύματος, σε μια σειρά αλλεπάλληλων επιδρομών σε ανάλογα μπαρ της περιοχής κι ενώ η γενική παρενόχληση των ομοφυλόφιλων και Τρανς ατόμων είχαν καταντήσει ρουτίνα.
Οι συλλήψεις και η βία που ακολούθησε εξαγρίωσαν τον κόσμο που βρισκόταν έξω από το μπαρ με αποτέλεσμα να επιτεθούν στα αστυνομικά οχήματα με πέτρες, μπουκάλια, ακόμη και δοχεία απορριμάτων. Στη συνέχεια μαζεύτηκε πολύ μεγάλο πλήθος για να διαμαρτυρηθεί, με αποτέλεσμα οι συγκρούσεις με την αστυνομία να συνεχιστούν για τις επόμενες μέρες και νύχτες.
Τον επόμενο μήνα οι gay ακτιβιστές κυκλοφόρησαν φυλλάδια, απαιτώντας μια μαζική «συγκέντρωση για την ομοφυλοφιλική απελευθέρωση». Η συμμαχία που σχηματίστηκε από τη συνεδρίαση υιοθέτησε την ονομασία «Gay Απελευθερωτικό Μέτωπο» (Gay Liberation Front). Ανάμεσα στις διεκδικήσεις της ήταν να σταματήσει η παρενόχληση από την αστυνομία, η προστασία στον εργασιακό χώρο, η ανάκληση των νόμων περί σοδομισμού και η θέσπιση νομοθεσίας κατά των διακρίσεων. Ακολουθούσαν και άλλα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας και δημιουργήθηκαν οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και λεσβιών σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό θεωρήθηκε το πρώτο σύγχρονο gay κίνημα.
Τον επόμενο χρόνο πραγματοποιήθηκε η «πορεία για στο Stonewall» σε ανάμνηση του γεγονότος και συγχρόνως σαν διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά των διακρίσεων και της βίας που ασκήθηκαν στους ομοφυλόφιλους, λεσβίες και Τρανς της Νέας Υόρκης. Υπό τη στενή έννοια του όρου, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η πρώτη μορφή gay pride που υπήρξε ποτέ.
Στην 30η επέτειο των γεγονότων της Νέας Υόρκης, το 1999, το μπαρ Stonewall ανακηρύχθηκε Μνημείο Εθνικής Κληρονομιάς.
Η διεθνής εξάπλωση
Με τα χρόνια, η επέτειος απέκτησε εορταστικό χαρακτήρα, απλώθηκε αρχικά και σε άλλες αμερικανικές πόλεις και στη συνέχεια σε πολλές άλλες χώρες, κυρίως του δυτικού κόσμου, ενώ καθιερώθηκε η 28η Ιουνίου ως η Ημέρα ΛΟΑΤ περηφάνειας (LGBT Pride Day). Για το λόγο αυτό τα περισσότερα LGBT pride ανά τον κόσμο διοργανώνονται συνήθως μήνα Ιούνιο.
Οι περισσότερο δημοφιλείς διοργανώσεις LGBT pride διεθνώς γίνονται στη Νέα Υόρκη, Σαν Φρανσίσκο, Βερολίνο, Λονδίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ, Ρώμη, Βαρκελώνη, Σίδνεϊ κλπ., όμως μικρότερης εμβέλειας γίνονται και σε άλλες χώρες, κυρίως ευρωπαϊκές. Τα τελευταία χρόνια ο θεσμός εξαπλώθηκε και σε πόλεις όπως Βαρσοβία, Πράγα, Κωνσταντινούπολη, Μανίλα, Ταϊπέι, Μπουένος Άιρες και χώρες όπως η Νότια Αφρική και το Ισραήλ.
Σε σημαντικό βαθμό ο έντονα πολιτικός χαρακτήρας των πρώτων pride έδωσε τη θέση του σε έναν πιο πανηγυριώτικο, ενώ η εμπορευματοποίηση του πράγματος αφενός του έδωσε φεστιβαλικές διαστάσεις, αφετέρου όμως δημιούργησε «γκρίνιες» κυρίως οικονομικής φύσης. Πολλά ΛΟΑΤ άτομα προβληματίστηκαν για την αναγκαιότητα διατήρησης ενός θεσμού που έμοιαζε πλέον να αποσκοπεί περισσότερο στον εντυπωσιασμό παρά στην προβολή αιτημάτων.
Παρ' όλα αυτά οι περισσότερες εκδηλώσεις κατάφεραν να αποκτήσουν θεσμική διάσταση μη περιοριζόμενες σε ατομικές πρωτοβουλίες, καθώς σε μεγάλο βαθμό υποστηρίχθηκαν από τις επίσημες δημοτικές αρχές των πόλεων και από πλειάδα κρατικών και μη κρατικών φορέων και οργανώσεων. Οι διοργανώσεις δεν ματαιώθηκαν ακόμη κι όταν υπήρξαν αντιδράσεις (π.χ. από τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολη ή τον ίδιο τον Πάπα, στη Ρώμη). Στις 7 Ιουνίου του 2009 έγινε παρέλαση ομοφυλοφίλων στη Σαγκάη (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας) για πρώτη φορά στα χρονικά της κομμουνιστικής χώρας.
pride και κοινωνικοί αγώνες
Από τις ενδιαφέρουσες περιπτώσεις συμμετοχής σε gay pride μιας διαφορετικής κοινωνικής ομάδας σημειώθηκε το 1985 στη Μεγάλη Βρετανία. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης απεργίας των Βρετανών ανθρακωρύχων τη διετία 1984-1985, μία ομάδα της Βρετανικής ΛΟΑΤ κοινότητας οργάνωσε επιτροπή συμπαράστασης στους απεργούς.
Στο pride του Λονδίνου που ακολούθησε, κατέβηκε και μάλιστα τέθηκε επικεφαλής της διαδήλωσης μια ομάδα απεργών ως αντιπροσωπεία του εργατικού σωματείου τους, κάτι που κατέδειξε ένα ευρύτερο πεδίο αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες, που όμως δραστηριοποιούνται στο ίδιο κοινωνικό περιβάλλον
Με το διεθνή όρο pride (ελληνικά: Φεστιβάλ Υπερηφάνειας) είναι γνωστή μία σειρά εκδηλώσεων που μπορεί να περιλαμβάνουν από απλές συγκεντρώσεις μέχρι παρελάσεις, άρματα και πάρτυ. Αφορούν τα ΛΟΑΤ άτομα τα οποία διαδηλώνουν δημόσια την περηφάνεια που κάθε άτομο πρέπει να αισθάνεται για τη σεξουαλική του ταυτότητα, ενώ γιορτάζεται ανοιχτά η διαφορετικότητα και η κουλτούρα τους. Παράλληλα αποτελούν και μια μορφή διεκδικήσεων από την συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα, με κύριο στόχο την εξουδετέρωση των αρνητικών στερεοτύπων στην οποια ειναι εγκλωβισμένη η σκέψη και πρακτική πολλών ανθρώπων.
Ιστορικό
Τα γεγονότα του μπαρ Stonewall
Η αφετηρία του pride είναι μία επέτειος μνήμης απέναντι σ' ένα περιστατικό που συνέβη στη Νέα Υόρκη στις 28 Ιουνίου 1969. Τότε, στο gay bar Stonewall Inn, υπήρξε εισβολή από βαριά οπλισμένους άνδρες των ειδικών δυνάμεων, με πρόφαση την παράνομη πώληση οινοπνεύματος, σε μια σειρά αλλεπάλληλων επιδρομών σε ανάλογα μπαρ της περιοχής κι ενώ η γενική παρενόχληση των ομοφυλόφιλων και Τρανς ατόμων είχαν καταντήσει ρουτίνα.
Οι συλλήψεις και η βία που ακολούθησε εξαγρίωσαν τον κόσμο που βρισκόταν έξω από το μπαρ με αποτέλεσμα να επιτεθούν στα αστυνομικά οχήματα με πέτρες, μπουκάλια, ακόμη και δοχεία απορριμάτων. Στη συνέχεια μαζεύτηκε πολύ μεγάλο πλήθος για να διαμαρτυρηθεί, με αποτέλεσμα οι συγκρούσεις με την αστυνομία να συνεχιστούν για τις επόμενες μέρες και νύχτες.
Τον επόμενο μήνα οι gay ακτιβιστές κυκλοφόρησαν φυλλάδια, απαιτώντας μια μαζική «συγκέντρωση για την ομοφυλοφιλική απελευθέρωση». Η συμμαχία που σχηματίστηκε από τη συνεδρίαση υιοθέτησε την ονομασία «Gay Απελευθερωτικό Μέτωπο» (Gay Liberation Front). Ανάμεσα στις διεκδικήσεις της ήταν να σταματήσει η παρενόχληση από την αστυνομία, η προστασία στον εργασιακό χώρο, η ανάκληση των νόμων περί σοδομισμού και η θέσπιση νομοθεσίας κατά των διακρίσεων. Ακολουθούσαν και άλλα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας και δημιουργήθηκαν οργανώσεις για τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και λεσβιών σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό θεωρήθηκε το πρώτο σύγχρονο gay κίνημα.
Τον επόμενο χρόνο πραγματοποιήθηκε η «πορεία για στο Stonewall» σε ανάμνηση του γεγονότος και συγχρόνως σαν διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά των διακρίσεων και της βίας που ασκήθηκαν στους ομοφυλόφιλους, λεσβίες και Τρανς της Νέας Υόρκης. Υπό τη στενή έννοια του όρου, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η πρώτη μορφή gay pride που υπήρξε ποτέ.
Στην 30η επέτειο των γεγονότων της Νέας Υόρκης, το 1999, το μπαρ Stonewall ανακηρύχθηκε Μνημείο Εθνικής Κληρονομιάς.
Η διεθνής εξάπλωση
Με τα χρόνια, η επέτειος απέκτησε εορταστικό χαρακτήρα, απλώθηκε αρχικά και σε άλλες αμερικανικές πόλεις και στη συνέχεια σε πολλές άλλες χώρες, κυρίως του δυτικού κόσμου, ενώ καθιερώθηκε η 28η Ιουνίου ως η Ημέρα ΛΟΑΤ περηφάνειας (LGBT Pride Day). Για το λόγο αυτό τα περισσότερα LGBT pride ανά τον κόσμο διοργανώνονται συνήθως μήνα Ιούνιο.
Οι περισσότερο δημοφιλείς διοργανώσεις LGBT pride διεθνώς γίνονται στη Νέα Υόρκη, Σαν Φρανσίσκο, Βερολίνο, Λονδίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ, Ρώμη, Βαρκελώνη, Σίδνεϊ κλπ., όμως μικρότερης εμβέλειας γίνονται και σε άλλες χώρες, κυρίως ευρωπαϊκές. Τα τελευταία χρόνια ο θεσμός εξαπλώθηκε και σε πόλεις όπως Βαρσοβία, Πράγα, Κωνσταντινούπολη, Μανίλα, Ταϊπέι, Μπουένος Άιρες και χώρες όπως η Νότια Αφρική και το Ισραήλ.
Σε σημαντικό βαθμό ο έντονα πολιτικός χαρακτήρας των πρώτων pride έδωσε τη θέση του σε έναν πιο πανηγυριώτικο, ενώ η εμπορευματοποίηση του πράγματος αφενός του έδωσε φεστιβαλικές διαστάσεις, αφετέρου όμως δημιούργησε «γκρίνιες» κυρίως οικονομικής φύσης. Πολλά ΛΟΑΤ άτομα προβληματίστηκαν για την αναγκαιότητα διατήρησης ενός θεσμού που έμοιαζε πλέον να αποσκοπεί περισσότερο στον εντυπωσιασμό παρά στην προβολή αιτημάτων.
Παρ' όλα αυτά οι περισσότερες εκδηλώσεις κατάφεραν να αποκτήσουν θεσμική διάσταση μη περιοριζόμενες σε ατομικές πρωτοβουλίες, καθώς σε μεγάλο βαθμό υποστηρίχθηκαν από τις επίσημες δημοτικές αρχές των πόλεων και από πλειάδα κρατικών και μη κρατικών φορέων και οργανώσεων. Οι διοργανώσεις δεν ματαιώθηκαν ακόμη κι όταν υπήρξαν αντιδράσεις (π.χ. από τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολη ή τον ίδιο τον Πάπα, στη Ρώμη). Στις 7 Ιουνίου του 2009 έγινε παρέλαση ομοφυλοφίλων στη Σαγκάη (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας) για πρώτη φορά στα χρονικά της κομμουνιστικής χώρας.
pride και κοινωνικοί αγώνες
Από τις ενδιαφέρουσες περιπτώσεις συμμετοχής σε gay pride μιας διαφορετικής κοινωνικής ομάδας σημειώθηκε το 1985 στη Μεγάλη Βρετανία. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης απεργίας των Βρετανών ανθρακωρύχων τη διετία 1984-1985, μία ομάδα της Βρετανικής ΛΟΑΤ κοινότητας οργάνωσε επιτροπή συμπαράστασης στους απεργούς.
Στο pride του Λονδίνου που ακολούθησε, κατέβηκε και μάλιστα τέθηκε επικεφαλής της διαδήλωσης μια ομάδα απεργών ως αντιπροσωπεία του εργατικού σωματείου τους, κάτι που κατέδειξε ένα ευρύτερο πεδίο αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες, που όμως δραστηριοποιούνται στο ίδιο κοινωνικό περιβάλλον
